prof. dr hab. Barbara Dąb-Kalinowska
O sobie:
Głównym przedmiotem jej zainteresowań jest sztuka bizantyjska, ruska i rosyjska, a także teologia ikony. Ponadto zajmuje się zagadnieniami metodologii, historii kultury i dziejami myśli o sztuce, zwłaszcza Kościoła wschodnio-chrześcijańskiego.
Publikacje:
Książki:
- Między Bizancjum a Zachodem. Ikony rosyjskie XVII-XIX wieku, Warszawa 1990.
- Ziemia – piekło – raj. Jak czytać obrazy religijne, Warszawa 1994.
- Ikony i obrazy, Warszawa 2000.
- Ikony: najpiękniejsze ikony w zbiorach polskich, Olszanica 2001.
Artykuły:
- Warsztat malarza cechowego w Polsce, [w:] Studia renesansowe, pod red. M. Walickiego, t. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków 1964, s. 331–379.
- [wraz z Teresą Mroczko], Gotyckie Hodegetrie polskie, [w:] Średniowiecze. Studia o kulturze, t. 3, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966, s. 18–70.
- „Nadanie reguły mnichom przez św. Augustyna”, malowidło ścienne w krużganku klasztoru augustianów w Krakowie, „Biuletyn Historii Sztuki”, 30,1968, s. 356–360.
- Malowidła ścienne z XIV wieku w Olkuszu, „Rocznik Historii Sztuki”, 8, 1970, s. 117–138.
- Die Krakauer Mosaikikone, „Jahrbuch der österreichischen Byzantinistik“, 22, 1973, s. 285–299.
- Krakowska ikona mozaikowa, „Biuletyn Historii Sztuki”, 35, 1973, 2, s. 115–125.
- Trzy enkolpiony kijowskie w Polsce, „Biuletyn Historii Sztuki”, 38, 1976, nr 1, s. 3–10.
- Enkolpien aus Kiev aus der Zeit des Mongolen-Einbruchs, „Jahrbuch der österreichischen Byzantinistik”, 26, 1977, s. 259–264.
- Malowidła niepołomickie a problem italianizmu w malarstwie Europy środkowej w 2. połowie XIV wieku, [w:] Gotyckie malarstwo ścienne w europie środkowo-wschodniej: materiały konferencji naukowej Instytutu Historii Sztuki, Poznań, 20–23 X 1975, red. Alicja Karłowska-Kamzowa, Poznań 1977, s. 51–61.
- XIV-wieczne malowidło koprzywnickie – misterium biblijne i kosmologiczne, „Artium Quaestiones”, 1979, s. 55–79.
- Ikona Matki Boskiej Smoleńskiej w kościele Dominikanów w Gdańsku. Problem kultu i funkcji, [w:] Problemy interpretacji dzieła sztuki i jego funkcji społecznych, red. K. Kalinowski, Poznań 1980, s. 117–133.
- The Traditionalisme of Russian Orthodox Art, „Polish Art Studies”, 3, 1982, s. 47–56.
- Teologia ikony w drugiej połowie XVII wieku. Spory i polemiki w Rosji, „Artium Quaestiones”, 2, 1983, s. 35–56.
- Początki portretu rosyjskiego, [w:] Seminaria niedzickie, t. 2. Portret typu sarmackiego w wieku XVII w Polsce, Czechach, na Słowacji i na Węgrzech, Kraków 1985, s. 123–128.
- O dwóch sposobach wartościowania ikon, [w:] Sztuka i wartość. Materiały XI Seminarium Metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Nieborów 26–28 czerwca 1986, pod. red. M. Poprzęckiej, Warszawa 1986, s. 72–79.
- Rosyjskie malarstwo religijne w XIX w., „Artium Quaestiones”, 3, 1986, s. 87–106.
- Upadek tradycyjnych regionów artystycznych i szkół w rosyjskim malarstwie ikonowym XVII wieku, „Rocznik Historii Sztuki”, 16, 1987, s. 249–252.
- O Rublowie inaczej, „Rocznik Historii Sztuki”, 17, 1988, s. 73–78.
- Icon Worship and Iconoclasm among Russian Heretics, [w:] Internationaler Kongress für Kunstgeschichte, Strasbourg 1990, s. 205–212.
- Ikonowa rzeczywistość, „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie”, 36, 1992, s. 321–332.
- Pojęcie ikony i obrazu sakralnego, „Ikonotheka”, 6, 1993, s. 167–176.
- Pojęcie ikony i obrazu sakralnego, „Znak” 1993, 2 (453), s. 94–103.
- Powołanie i kunszt, [w:] Projekt – szkic – bozzetto. Materiały Seminarium Metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Nieborów 22–24 czerwca 1989, pod. red. M. Poprzęckiej, Warszawa 1993, s. 29–39.
- Czy teologia ikony jest „ostatnim słowem” w badaniach nad ikonami?, [w:] Przemyśleć historię sztuki. Materiały XIII seminarium metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Nieborów 15–17 października 1992, pod red. M. Poprzęckiej, Warszawa 1994, s. 61–70.
- „Klasyczna” ikona ruska, [w:] Klasycyzm i klasycyzmy. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Warszawa, listopad 1991, Warszawa 1994.
- „Mistrz życiodajnego pędzla”. Rafael w Rosji w XIX wieku, „Ikonoteka”, 8, 1994, s. 31–36.
- Dlaczego historycy sztuki niechętnie piszą biografie artystów, [w:] Życie artysty. Problemy biografiki artystycznej. Materiały seminarium metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Nieborów, 27–29 października 1994, pod red. M. Poprzęckiej, Warszawa 1994, s. 43–54.
- Heretycy i ikony, [w:] De Gustibus. Studia ofiarowane przez przyjaciół Tadeuszowi Stefanowi Jaroszewskiemu z okazji 65 rocznicy urodzin, Warszawa 1996, s. 255–262.
- Świadomość narodowa a historyzm w Rosji. Interpretacje soboru Zaśnięcia Marii na Kremlu Aristotele Fioravantiego, „Ikonotheka”, 11, 1996, s. 49–63.
- Historia i historia sztuki bizantyjskiej, [w:] Historia a system. Materiały seminarium , Nieborów, 24–26 października 1996, pod red. M. Poprzęckiej, Warszawa 1997, s. 107–115.
- Teologia ikony, [w:] Kościoły, wspólnoty, herezje. Szkice z tradycji chrześcijańskiej, pod. red. M. Dobkowskiego, Warszawa 1997, s. 32–46.
- „Cerkiew Wojująca”. Ikona czy wyobrażenie?, „Biuletyn Historii Sztuki”, 60, 1993, nr 1–2, s. 7–25.
- Pierwsze spotkanie Moskwy z Rzymem, „Ikonotheka”, 13, 1998,
- Ikona i obraz, [w:] Ars Longa. Prace dedykowane pamięci profesora Jana Białostockiego, red. M. Poprzęcka, Warszawa 1999, s. 169–175.
- O wulgaryzacji metod badawczych, [w:] Już ma się pod koniec starożytnemu światu… Zmierzch, schyłek, upadek w historii sztuki. Materiały seminarium metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Nieborów, 5–7 listopada 1998, pod red. M. Poprzęckiej, Warszawa 1999, s. 77–86.
- Italia i Ruś, [w:] Sztuka i dialog wyznań w XVI i XVII wieku. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Wrocław, listopad 1999, Warszawa 2000, s. 371–380.
- Stan badań nad malarstwem ikonowym. Od teologii ikony do teorii „długiego trwania”, „Zeszyty Muzeum Warmii i Mazur”, 4, 2000, s. 53–62.
- Maksym Grek. Między Ortodoksją a „żądzą sztuk helleńskich”, [w:] Arx felicitatis. Księga ku czci profesora Andrzeja Rottermunda w sześćdziesiątą rocznicę urodzin od przyjaciół, kolegów i współpracowników, Warszawa 2001, s. 73–80.
- Realizm ewangeliczny i symboliczny w ruskim malarstwie ikonowym XVI wieku, [w:]Rzeczywistość – realizm – reprezentacja. Materiały seminarium metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Nieborów, 26–28 października 2000, pod red. M. Poprzęckiej, Warszawa 2001,s. 43–56.
- Antyikonoklastyczne miniatury Psałterza Chludowa, „Arche”, 3, 2002, s. 15–15.
- Realizm ewangeliczny i symboliczny w ruskich ikonach XVI wieku, [w:] Obraz i kult. Materiały z konferencji „Obraz i kult”, Katolicki Uniwersytet Lubelski-Lublin 6–8 października 1999. red. M. U. Mazurczak, J. Patyra, Lublin 2002, s. 170–183.
- Ikony maryjne w Muzeum Narodowym w Warszawie, [w:] Ikony. Przedstawienia maryjne z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie, pod. red. A. Sulikowskiej, Warszawa 2004, s. 7–13.
- Warsztat historyka sztuki i źródła, „Series Byzantina”, 2, 2004, s. 9–20.
- Antyikonoklastyczne miniatury Psałterza Chludowa, [w:] Mowa i moc obrazów. Prace dedykowane Profesor Marii Poprzęckiej, Warszawa 2005, s. 195–199.
- Czy istniała ruska ekfraza?, [w:] Obraz zapośredniczony. Materiały Seminarium Metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Nieborów 25–27 listopada 2004, Warszawa 2005, s. 37–47.
- Słowo i ikona, [w:] Brak słów. Topos „niewysłowienia w nauce i literaturze o sztuce. Materiały seminarium metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, red. M. Poprzęcka, Warszawa 2007, s. 123–132.